Skip to main content

मंत्र : एक विचारमंथन

आत्ता 'मंत्र' पाहून आले. चित्रपटाचा नायक निरंजन (सौरभ गोगटे) याच्या घरी पिढीजात पौरोहित्य हा व्यवसाय आहे. वडील, काका, थोरला भाऊ देखील हेच काम करतात. याला जर्मनीत देवळात पुरोहित म्हणून जाण्याची संधी मिळते, तो वडिलांकडून धर्मविधींचे शास्त्रशुद्ध शिक्षण घेऊ लागतो. दुसरीकडे नायिका अंतरा (दीप्ती देवी) ही नास्तिक आहे. तिचा कर्मकांड, रुढींवर राग आहे. तिचे धर्मविषयक विचार, निरंजनचे मित्र, त्यांचे विचार, धर्माचा राजकारणात चाललेला चुकीचा वापर या सगळ्यात निरंजन गुरफटलेला आहे. घुसमटतो आहे. प्रयत्न करूनही त्याला व्यक्त होता येत नाही आहे.आस्तिक-नास्तिक भेद, धर्मविधी यांवर भाष्य करणारा हा सिनेमा आहे. 

कथा, पटकथा, दिग्दर्शन हर्षवर्धन यांचे असून पहिल्याच प्रयत्नात त्याने असा मोठा संवेदनशील विषय हाताळणे बऱ्याच अंशी साध्य केले आहे असे म्हणता येईल. 

मनोज जोशीने एक संयत, विद्वान पुरोहित पंत साकारले आहेत. निरंजनला (आणि आपल्यालाही) पडलेल्या प्रश्नांना ते उत्तरे देतात. देव या संकल्पनेवर प्रकाश पाडतात, हे त्यानी छान साकारले आहे. सौरभ, दीप्ती प्रमाणेच पुष्कराज चिरपुटकर, शुभंकर एकबोटे यांचाही सहज सुंदर अभिनय यात आहे. 

बाकी चित्रपटात गाणी घुसडण्याची काही गरज नव्हती. हर्षवर्धनने शिवधनुष्य पेलले आहे खरे, पण एक नवखेपणा आहे तो लपत नाही. मी 'ठीकठाक' शेरा देईन या सिनेमाला. पण विचारमंथनासाठी एकदा जरूर पाहा 'मंत्र'..

- रमा

Comments

Popular posts from this blog

गीताई आणि आई

"आई आम्हाला ना गीताई शिकवत आहेत त्या नवीन मॅडम. तू मला आणि दादूला म्हणायला लावायचीस बघ. ते आत्ता शाळेत म्हणायला आहे." "अरे वा! अगं पिकू, अजूनही सांगतेच की मी, की करा पाठ, म्हणा, शिकवलेली स्तोत्रं, रामरक्षा, मनाचे श्लोक, अथर्वशीर्ष. पण वेळच नसतो तुम्हाला. आमच्या लहानपणी..असो.. "ए दादू, ये इकडे. बघ बघ. ते बघ आई परत स्वतःशी पुटपुटायला लागली" "काय विषय काय आहे?" - दादू "दादू, पिकू या असे समोर बरं" "आई मला अभ्यास आहे आणि दादूला टेनिस ला जायचंय म्हणतोय. हो ना रे?" "2 मिनिट थांब दादू. या दोघे समोर. खूप दिवस माझ्या मनात होतं हे, आणि त्यामागे काही कारणेही आहेत.  तुम्ही शांतपणे अर्धा तास तरी यासाठी देऊच शकता ना, टीव्ही आणि कॉम्प्युटर बंद करून? मग नंतर जा खेळायला आणि अभ्यासाला. कारण तेही महत्वाचं आहेच." " अगं आम्हाला 0 काही कळत नाही आणि कशाला उगाच म्हणायचं? आम्हाला कंटाळा येतो." "तुम्हाला माहीत आहे, हे सारं आम्ही का म्हणायला सांगतो? यामागे काही धार्मिक कारणं नाहीयेत. तुमचं पाठां...

दशक्रिया

मेलेल्या व्यक्तीचे दहन झाल्यानंतर, पुढील काही दिवस 'दशक्रिया विधी' केले जातात. असे समजतात की याने आत्म्याला शांती मिळते, जन्म-मरणाच्या चक्रातून सुटका होते आणि मोक्ष प्राप्त होतो. तिसऱ्या दिवशी राख नदीत सोडण्यापासून ते तेराव्यापर्यंत या विधी चालतात. पवित्र गंगेच्या तीरावर या विधी करतात. महाराष्ट्रातल्या पैठणला दक्षिण काशी मानतात त्यामुळे इथली गोदावरीही गंगेसारखीच पवित्र (आणि प्रदूषित) आहे. हिच्या घाटावरही हे क्रियाकर्म चालते. ब्राह्मणातील किरवंत या पोटजातीचे लोक हे विधी करतात. आणि तेच त्यांचे उपजीविकेचे साधन असते. यांना ब्राह्मणातील इतर पोटजातीहून कमी लेखले जाते. त्यांना शुभ सभारंभाला न बोलावणे, मंदिरात गंध-पूजेचा मान न देणे अशा प्रकारे अवहेलना करून केवळ मर्तिकालाच त्यांचे स्मरण होते. पण यांच्यातील काही लोकही 'दशक्रिया विधींचं' व्यावसायिकरण करून, मृत व्यक्तीच्या आधीच दुःखी-कष्टी नातेवाईकांना अमूक अमूक विधी न केल्यास आत्म्यास शांती मिळणार नाही अशी भीती घालून समाजातील इतर लोकांचे शोषण करतात. काहीजण निर्ढावून अक्षरशः आपले दुकान मांडून लोकांना गिऱ्हाईक बनवून, इतकेच नव्हे त...

सलील चौधरी : एक श्रद्धांजली

बंगाल प्रांत हा मुळातच मुग्ध करणारा प्रदेश आहे. कलाप्रेमींवर तर बंगालची कायमच जादू राहिली आहे. के एल सेहगल पासून अनिल बिस्वास, एस डी, आर डी, हेमंतकुमार, किशोरकुमार, मन्ना डे ते लोकगीतं गाणारे कुणी अनामिक, इथलं संगीत अत्यंत मधुर, मोहक संगीत आहे. या सर्वांतच मला 'सलील चौधरी' या संगीतकाराने नेहमीच मोहवून टाकलं आहे. आज सलील चौधरी यांचा जन्मदिवस. सुरुवात झाली 'मधुमतीने'. एकूण 12 गाण्यांचं अप्रतिम प्रदर्शन. मुकेशची तरल "दिल तडप तडप" आणि "सुहाना सफर और ये मौसम हसीं", एकीकडे लताची आर्त हाक  "आजा रे परदेसी", खेळकर "घडी घडी मोरा दिल धडके" आणि "जुल्मी संग आँख लडी" तर दुसरीकडे मोहम्मद रफीची "टुटे हुए ख्वाबोंने" ते "जंगलमे मोर नाचा" अशी बहुरंगी गाणी. "दैय्या रे, दैय्या रे चढ गयो पापी बिछुआ" गाण्याप्रमाणे  लहानपणापासूनच सलीलदांनी मला झपाटून टाकलं. आणि फिल्मी गीतांच्या जादुई दुनियेत मी प्रवेश केला. मुकेशने सलीलदांच्या निर्देशनखाली ज्याप्रमाणे गायले आहे ते खरंच उल्लेखनीय आहे. अगदी ...